Dante - TĨNH THỔ - Khúc 32

KHÚC XXXII

Thiên đường mặt đất – Cây nhận thức.

Tôi mở to đôi mắt, nhìn chăm chắm

Cho thỏa lòng khao khát đã mười năm

Mọi giác quan khác trở nên đờ đẫn.

⁴ Mắt bị che đây đó bởi bức tường

Vẻ thờ ơ trước nụ cười thần thánh

Thu hết vào tấm lưới của ngày xanh.

⁷ Khi tôi quay sang trái, vì thấy cần

Trong số các nữ thần đứng ở đó

Có một người đã nói: “Nhìn quá chăm!”

¹⁰ Rồi thị lực của tôi bị suy giảm

Vì ánh mặt trời ở đó chói chang

Khiên tôi bị mù trong thời gian ngắn.

¹³ Nhưng khi ánh sáng dịu hơn chiều tới

Nói “dịu hơn” là so với lúc đầu

Với ánh sáng chói mà tôi gặp phải.

¹⁶ Tôi nhìn về phía bên phải của tôi

Đám rước vinh quang giờ đã trở lại

Với bảy ngọn nến và với mặt trời.

¹⁹ Họ mang theo khiên để tự bảo vệ

Toán trở lại mang theo những lá cờ

Toàn bộ toán đi đầu được thay thế.

²² Những kỵ sĩ của Vương quốc nhà trời

Vượt qua chúng tôi, tiến lên phía trước

Trước khi hướng của bánh xe sẽ quay.

²⁵ Các cô nương trở lại bên bánh xe

Sư tử - chim ưng kéo vật hằng phúc

Không một chiếc lông trên cánh lung lay.

²⁸ Cô nương từng hướng dẫn tôi tắm nước

Cùng tôi và Xtaxiô đi sau xe

Theo vòng cung nhỏ mà bánh xe vạch.

³¹ Chúng tôi đi qua một khu rừng hoang

Nơi xưa đàn bà nghe lời con rắn

Chúng tôi đi trong lời hát thiên thần.

³⁴ Bằng tầm mũi tên ba lần bay đến

Là quãng đường chúng tôi qua, rồi dừng

Khi  Bêatờrítsê từ xe bước xuống.

³⁷ Tôi nghe tất cả thì thầm: “Ađam!”

Rồi họ bao quanh một cây trụi lá

Và hoa không còn trang điểm cho cành.

⁴⁰ Nhưng những cành cây càng cao bao nhiêu

Càng xòe rộng ra, và người Ấn Độ

Cũng sẽ ngạc nhiên trước độ cao này.

⁴³ “Phúc cho ngươi, hỡi Sư tử - chim ưng

Mỏ của ngươi không rỉa vào cây cấm

Mà vị ngọt vào bụng sẽ tấn công”.

⁴⁶ Đứng xung quanh bên trái cây to ấy

Họ kêu lên và con vật trả lời:

“Là chính vì ta giữ gìn công lý”.

⁴⁹ Rồi con vật quay lại càng cỗ xe

Nó kéo xe tới gốc cây trơ trụi

Và nó buộc xe vào một cành cây.

⁵² Như những mầm cây nhỏ của chúng ta

Một khi ánh sáng mặt trời tỏa xuống

Hòa cùng ánh sáng sau chòm Song ngư.

⁵⁵ Nở đầy nụ, rồi lấy lại màu sắc

Rất nhanh chóng, trước khi ông mặt trời

Dừng con ngựa dưới một chòm sao khác.

⁵⁸ Màu sắc của hoa còn kém hoa hồng

Nhưng rực rỡ hơn những loài hoa tím

Dù lá trụi nhưng cây đã hồi sinh.

⁶¹ Tôi không hiểu sao người ta không hát

Bài tụng ca trước đó đã hát lên

Nên tôi không nhớ bài ca đến hết.

⁶⁴ Tôi có thể kể về những con mắt

Đã trĩu nặng khi nghe chuyện Xingga

Những con mắt đêm đã trả giá đắt.

⁶⁷ Như một họa sĩ vẽ theo mô hình

Tôi muốn tả, khi thiếp vào giấc ngủ

Nhưng tả làm sao khi đã mơ màng.

⁷⁰ Vì vậy tôi, kể từ khi thức dậy

Một ánh sáng thức giấc ngủ của tôi

Và tiếng gọi: “Dậy, ngươi làm gì đấy?”

⁷³ Khi được đưa đến những cành hoa táo

Mà quả nó làm thiên thần khát khao

Và đem lại tiệc vui cho nơi ấy.

⁷⁶ Phierơ, Giăng và Giacơ ngất xỉu

Rồi tỉnh dậy vì tiếng gọi của ai

Đã đánh thức cả những người đang ngủ.

⁷⁹ Và họ thấy lớp học họ bớt mất

Vì Môsê và Êli đã đi

Và thầy giáo cũng đã thay áo khác.

⁸² Tôi tỉnh lại như thế và nhìn thấy

Cúi xuống bên tôi là một cô nương

Người từng dẫn tôi đi theo bờ suối.

⁸⁵ Tôi vội hỏi: “Bêatờrítsê ở đâu?”

Cô nương liền đáp: “Nàng đang ở dưới

Một vòm lá mới, ngồi bên rễ cây”.

⁸⁸ Tôi thấy đám người đang vây quanh nàng

Những người khác đi theo con vật kép

Giọng hát của họ êm dịu và trầm.

⁹¹ Nàng còn nói gì sau đó nữa chăng

Tôi không nhớ vì mắt tôi lúc đó

Đã thấy người chiếm lĩnh tôi hoàn toàn.

⁹⁴ Nàng chỉ có một mình, ngồi trên đất

Dường như nàng đang canh giữ cỗ xe

Buộc ở đó cùng với con vật kép.

⁹⁷ Bảy nữ thần tạo thành một vòng tròn

Ở xung quanh nàng, tay họ cầm đuốc

Không sợ gì gió bắc hoặc gió nam.

¹⁰⁰ “Chàng ở không lâu trong khu rừng này

Nhưng mãi mãi là công dân La Mã

Cũng như em và như Chúa Giêsu.

¹⁰³ Vì thế giới, nơi cái xấu trị vì

Chàng hãy xem cỗ xe, và sau đó

Về dưới kia, xin chàng hãy viết ra”.

¹⁰⁶ Bêatờrítsê đã nói như vậy

Còn tôi ghi nhớ những lời của nàng

Bằng tất cả ánh nhìn và trí tuệ.

¹⁰⁹ Không rơi nhanh đến thế, dù tiếng sét

Từ đám mây dày trước khi mưa rơi

Chúng hội tụ trong vùng trời xa nhất

¹¹² Như khi thấy con chim trời lao tới

Từ trên cao, xuống xé cả vỏ cây

Vượt qua cây, qua hoa và lá mới

¹¹⁵ Nó lao xuống cỗ xe, dùng sức mạnh

Làm cỗ xe oằn xuống như con thuyền

Bị sóng biển dữ dằn xô vào mạn.

¹¹⁸ Rồi sau đó tôi thấy một con cáo

Đã lao nhanh vào cỗ xe khải hoàn

Trông có vẻ như nó đang rất đói.

¹²¹ Nhưng nghe ra lời trách mắng khủng khiếp

Của quí bà, nó vội bỏ đi nhanh

Theo mức bộ xương gầy gò cho phép.

¹²⁴ Rồi theo con đường nó đến trước đó

Con đại bàng lại đậu xuống cỗ xe

Để lại trên xe đầy lông của nó.

¹²⁷ Lúc đó từ trời phát ra tiếng nói

Có vẻ như trái tim rất đau buồn:

“Con thuyền ta sao đầy hàng xấu vậy!”

¹³⁰ Rồi đất mở ra giữa các bánh xe

Một con rồng thoát ra từ chỗ ấy

Dựng cái đuôi của nó lên thùng xe.

¹³³ Như con ong vò vẽ rút ngòi châm

Thu về cái đuôi giữ dằn của nó

Rồi bỏ đi, có vẻ rất hài lòng.

¹³⁶ Những gì còn lại giống như đồng cỏ

Trong thùng xe có đầy cỏ và lông

Có thể, ý đồ tốt và cao cả.

¹³⁹ Rồi càng xe và cả những bánh xe

Cũng đều phủ đầy lông, trong phút chốc

Còn chưa kịp dốc một tiếng thở dài.

¹⁴² Cỗ xe thần bị biến dạng như vậy

Khắp mọi phía mọc ra những cái đầu

Ba cái ở càng, bốn góc – bốn cái.

¹⁴⁵ Ba cái đầu giống đầu bò với sừng

Bốn cái sau có một sừng giữa trán

Quái vật này không có ở trần gian.

¹⁴⁸ Vững chắc như trên núi, một tòa thành

Một con điếm trần truồng ngồi trên đó

Những con mắt đảo điên nhìn xung quanh.

¹⁵¹ Bên cạnh là tên khổng lồ to cao

Như để ngăn người khác cướp mất nó

Nhiều lần cả hai đã ôm hôn nhau.

¹⁵⁴ Nhưng khi cô ta hướng về phía tôi

Vẻ ham hố thì người tình hung dữ

Dùng roi đánh cô từ chân tới đầu.

¹⁵⁷ Rồi nghi kỵ và cuồng điên giận dữ

Hắn gỡ con quái vật, lôi vào rừng

Và mất hút sau tấm khiên che chở

¹⁶⁰ Cả con điếm, cả con thú lạ lùng.

KHÚC XXXII

2. Nỗi khao khát đã mười năm - từ khi Beatrice chết đến lúc này là 10 năm.

38. Cây trụi lá - đây là cây cho biết điều thiện, điều ác trong Kinh Thánh mà Eva và Adam đã ăn trái cấm (Sáng Thế ký, II, 17; III, 6). Dante biến nó thành biểu tượng của Đế quốc La Mã.

49-51. Rồi con vật quay lại càng cỗ xe (nhà thờ), Nó kéo xe tới gốc cây trơ trụi (Đế quốc La Mã), Và nó buộc xe vào một cành cây (thập tự).

53-54. Khi ánh sáng mặt trời tỏa xuống/ Hòa cùng ánh sáng sau chòm Song ngư - nghĩa là lúc này đang mùa xuân.

65. Chuyện Xingga - Iuno (vợ của thần Jupieter) ra lệnh cho Argo, người bảo vệ có cả trăm con mắt theo dõi nghiêm ngặt Io, người yêu của Jupiter. Mercurio lập mưu kể chuyện tình yêu của tiên nữ Sivenga cho Argo nghe, làm cho Argo mê mẩn, thiu thiu ngủ và bị Mercurio giết chết (M., I, 568-747).

72. Dậy, ngươi làm gì đấy? - lời của Matelda.

73-81. Đây là câu chuyện trong Phúc Âm Mathiơ, XVII, 1-10; Mác, IX, 2-8; Luca, IX, 28-36, nói về việc Chúa Giêsu biến hình trên núi.

99. Không sợ gì gió bắc hoặc gió nam - Aquilone là gió bắc, Austro là gió nam.

109-117. Con chim trời lao tới - tượng trưng cho quyền lực của Đế quốc La Mã đã khủng bố những tín đồ Thiên Chúa giáo, có hại cho nhà thờ, và theo Dante - cho cả Đế chế.

118-120. Con cáo - tượng trưng cho các dị giáo và tà thuyết trong những thế kỷ đầu tiên của Thiên Chúa giáo.

125-126. Con đại bàng lại đậu xuống cỗ xe/ Để lại trên xe đầy lông của nó - đây là tài sản mà các Hoàng đế La Mã hiến cho nhà thờ, mà đặc biệt là của Constantino (X, ĐN., XIX, 115-117).

131-135. Một con rồng thoát ra - con rồng tương trưng cho quỉ Satan sẽ làm hại nhà thờ hoặc Mahomet ngăn cản Thiên Chúa giáo phát triển sang phía đông.

142-147. Cỗ xe thần bị biến dạng - biến thành con vật trong sách Khải Huyền (X, ĐN., XIX, 106).

149-153. Một con điếm trần truồng - đây là triều đình của Giáo hoàng thời Bonifazio VIII. Anh chàng khổng lồ ghen tuông là vua Pháp Philippe le Bel (X, TT., XX, 86-90).

154-160. Ám chỉ việc chuyển trụ sở Tòa Thánh từ Roma đến Avignon (Pháp) năm 1309, khi Clemente V được bầu làm Giáo hoàng (X, ĐN., XIX, 83).